De vier grootste valkuilen van digitale fotografie

[RobertMB]

Als je helemaal op safe wil spelen zou ik naast het opslaan op een externe harde schijf ook kiezen voor het wegbranden op zelf gebrandde CD- of DVDrom.
Echter zijn de meningen over de houdbaarheid van data op een CD of DVD zeer verdeeld. Gebruik in elk geval geen herschrijfbare media daar deze "eerder" problemen geeft dan schrijfbare schijfes. Brand verder op de laagste snelheid. Dat komt de kwaliteit echt ten goede. Tevens is het belangrijk om de schijfjes donker op te slaan bij kamertemperatuur. Een hoge vochtigheidsgraad is ook van negatieve invloed.

Het klinkt raar misschien, HEEL veilig maar niet meer van deze tijd: de tapestreamer !

Printen is natuurlijk ook altijd aan te raden maar hoe keurig ook bewaard: verkleuring zal er altijd zijn na een aantal jaren.

Maar helaas biedt niks 100% zekerheid... Wat echter grotere onzekerheid te weeg brengt is het idee van kwijtraken van je fotobestanden (of een deel daar van) waarvan je geen reservekopie hebt. De ramp is dan niet te overzien....


MvG

Robert (en succes met backuppen.. Gewoon DOEN ! )

[Iwan Bogels]

Hi guys,

Geweldig om te zien dat er binnen vier uur al zoveel reacties zijn. Er wordt lekker gediscusseerd, en da's precies waar ik op had gehoopt !

De vele reacties maken het moeilijk om op iedereen persoonlijk te reageren, dus pak ik er in dit bericht maar gewoon een onderwerpje uit. Laat ik beginnen met het eerste onderwerp - RAW of JPG.

De meeste camera's waarmee we met z'n allen werken zijn de Canon EOSsen en de Nikon D-series. Deze camera's kun je allemaal zo instellen dat je RAW en JPG tegelijk schiet. Deze instelling wijzigen kost een paar seconden werk en kost geen geld. Waar wel geld in kan gaan zitten is geheugen, want een RAW plaatje (al dan niet in combinatie met JPG) kost gewoon een stuk meer ruimte op een kaart. Grofweg kost een RAW-plaatje net zoveel Mb als het aantal megapixels van je camera. Als je met een kaart van 1 Gb werkt passen daar dus gemiddeld zo'n 100 tot 150 plaatjes op.

Het gebruik van slechts één geheugenkaart zal in combinatie met RAW-fotografie dus slechts zelden toereikend zijn voor een dagje langs het hek, om van een kort tripje of een open dag nog maar te zwijgen. In dat geval is een extra geheugenkaart dus wel noodzakelijk. Toevallig zijn de goede 2 Gb kaarten momenteel in de aanbieding bij Correct, en daar kost zo'n kaart Euro 43,-. En als je nog wat verder zoekt kun je ze waarschijnlijk nog wel goedkoper vinden. Voor een paar tientjes ben je dus al weer een stukje verder op weg.

Verder kan ik mensen van harte aanbevelen om een 'portable storage device' aan te schaffen. Dit is een klein handzaam kastje met een accu, waarin een harde schijf zit ingebouwd, en die de mogelijkheid heeft om je foto's onderweg te kopieren naar de harde schijf en je geheugenkaarten weer leeg te maken voor onmiddellijk hergebruik. Zo'n 'portable storage device' is in vele varianten en prijzen verkrijgbaar, maar de goedkoopste kost tegenwoordig rond de 140 euro voor 40 Gb.

Zonder mensen tekort te willen doen in de beleving van hun hobby meen ik te kunnen stellen dat de gemiddelde spotter niet zonder zo'n ding kan. In mijn ogen kunnen alleen fotografen uit de categorie dagjesmensen en toeristen met losse geheugenkaarten toe, maar dat is een waardeoordeel dat ik voor m'n eigen rekening neem.

Maar nu even terug naar het onderwerp: JPG of RAW. Diverse fotografen zien niet in wat ze met RAW-plaatjes aan moeten. Ze kosten tijd om te bewerken en zien er op heet eerste oog nooit zo mooi uit als JPG's. Geen wonder dat nog zoveel fotografen voor JPG kiezen. Blijf dat vooral doen als je van snapshots houdt, maar als je graag het beste uit je plaatjes haalt dan is RAW het enige alternatief. Waarom ? Hans heeft al een flink deel van het antwoord gegeven, maar ik zal proberen het nog eens in m'n eigen woorden te doen.

Een JPG uit de camera is een foto die door de camera zelf is gegenereerd uit een RAW-bestand. Huh ? Jawel !

De sensor levert bij het maken van een foto altijd ruwe data aan de processor van de camera. Deze data komt daar als een RAW-bestand binnen. De software van de camera laat er vervolgens een inschatting op los over hoe de fotograaf zijn foto zou willen hebben. Deze inschatting is voor een deel gebaseerd op de settings zoals jij ze vooraf in de camera hebt ingegeven. Om je een grof idee te geven hoe het werkt: De camera kiest uit duizenden kleurtonen precies 256 gradaties uit die hij gebruikt voor zijn JPG. De keuze is erg afhankelijk van het geschoten onderwerp. Als er veel lichte partijen op een foto te zien zijn dan zal daar het accent op liggen en blijven er minder gradaties over voor de donkere partijen. Het gevolg is dat de schaduwen in je foto uit slechts een paar tintjes zwart bestaan waardoor er veel detail verloren gaat (geen groeven in de banden, geen nuances in inlaten, geen zichtbare panels onder vleugels). Andersom is het ook mogelijk dat bij donkere omstandigheden de lichte plekken de klappen vangen. Denk maar eens aan witte delen waar geen detail meer in zit, of glans die helemaal uitgebeten is, of lampen die als een witte vlek in je foto staan gebrand.

Zodra een camera de berekening van je foto klaar heeft, en dat is binnen duizendsten van een seconde, dan gooit hij de rest van de informatie weg. Deze informatie is dan voor de eeuwigheid verloren en krijg je met geen enkele bewerking meer terug. Als je nou het RAW-beeld had bewaard dan had je zelf maximale controle gehad over de berekening. Een RAW-image heeft namelijk 4096 kleurtonen, en daaruit mag je zelf kiezen welke je nodig hebt om schaduwen en lichte partijen mooi weer te geven. Dat stelt je dus in staat om te voorkomen dat schaduwpartijen helemaal zwart dichtlopen, of dat glans, lampen en witte delen helemaal zonder detail komen te zitten. Daarnaast krijg je gratis en voor niks de controle over kleur, contrast, scherpte en belichting zonder dat je daar kwaliteit mee verliest.

Toegegeven, RAW is dus wel een stukje bewerkelijker dan kant-en-klare JPG's, maar je hebt wel de absolute controle die het mogelijk maakt om het beste uit je opname te halen.

Zo, dat was even het verhaal over JPG en RAW, ik hoop dat het allemaal een klein stukje duidelijker is. Uiteraard kijk ik erg uit naar alle opmerkingen die komen gaan.

Groetjes,
Iwan

[FISHER01]

in raw foto's bewerken kost tijd, maar dan heb je ook wat! en denk maar vroeger was je ook veel tijd met het in ramen van je dia's

[Delta12]

Ik ben sinds ik me 30d heb helemaal over en na 3,5 jaar jpg ben ik alweer een half jaar met RAW bezig... en ik ga nooit en te nimmer meer terug naar jpg het loont 100% als je mijn fotos ziet in het photo forum.

Ik heb btw ook een prima workflow met Adobe CS2&Bridge en binnen komt lightroom misschien ook nog. RAW Rulez!

[Redskin]

Het is in mijn ogen erg arrogant om te stellen dat mensen die op deze vier punten anders handelen, hun 'zaakjes niet voor elkaar' hebben. Laat die mensen dat lekker zelf uitmaken! Bedenk ajb dat het gros van de fotografen vooral voor de lol bezig is. Ik zie veel fotografen die al lang blij zijn als er geen neuzen of staarten van de foto vallen.


Groet,
Elmer

Helemaal mee eens

Ik voldoe overigens ook niet helemaal aan punt 3. Laat eerst de PC zijn werk doen (daar issie tenslotte voor) en als het resultaat me niet aan staat verander ik het.

Punt 2: Heb mijn monitor ooit gecalibreerd, en het verschil met voor calibratatie is te verwaarlozen (in mijn geval, en voor je begint, NEE ik ben niet kleurenblind). Zal wel aan de monitor liggen.

Punt 1: Ik fotografeer sinds een jaar ook RAW, maar dat moet iedereen lekker voor zich zelf weten, niet iedereen is in de financiele situatie om ook nog even een portable storage device te kopen van rond de 140 euro. Daarbij nog wat wil je met je foto's gaan doen. Voor huis/tuin en keuken gebruik is een jpg net zo goed.

punt 4: Eindelijk hetzelfde als punt 1, moet je lekker zelf weten. Ik brand alles op DVD, heb een externe HD voor mijn foto's en zet ook alees nog op een apparte HD in mijn PC.

[Iwan Bogels]

Hey John en Elmer,

Begrijp me niet verkeerd: Iedereen moet lekker kiezen hoe hij/zij zelf het liefste werkt. Het is niet aan mij om je daarop te veroordelen, en al deed ik dat wel, dan zou het je alsnog worst moeten zijn.

De bedoeling van mijn mailtje was om de ogen te opnenen en een gezonde discussie te laten ontstaan woordoor mensen begrijpen welke keuzes ze hebben. Want op dit forum hebben we her graag over goede lenzen en camera's, maar vergeten we vaak de punten waar we voor een paar euro's en wat moeite een belangrijk deel van de gewenste kwaliteit kunnen behalen.

De gemiddelde spotter geeft jaarlijks vele honderden, zo niet duizenden euro's uit aan apparatuur en reizen. Op zo'n budget zijn de door mij genoemde items slechts een kleinigheid, en ze werken ook nog eens jarenlang in je voordeel. Een eenmalige uitgave dus. Wellicht dat mensen zich na deze discussie realiseren dat er nog een hoop te verdienen valt waar ze voorheen niet bij stil stonden.

Groetjes,
Iwan

[jza]

Hoi Iwan,

Ik vind het juist erg goed dat je hier over begonnen bent!
Zelf "voldoe" ik al aan alle aspecten (niet dat ik nu een top-fotograaf ben hoor).
Maar het is in mijn ogen best wel nuttig om hier eens over te discussieren, zeker omdat er vast mensen zijn die niet alle fotografie-forums afstruinen...

Iedereen moet er zijn/haar voordeel mee doen, en zich niet aangesproken voelen als hij/zij -om wat voor reden dan ook- niet aan deze punten "voldoet".

[evhest]

De gemiddelde spotter geeft jaarlijks vele honderden, zo niet duizenden euro's uit aan apparatuur en reizen. Op zo'n budget zijn de door mij genoemde items slechts een kleinigheid, en ze werken ook nog eens jarenlang in je voordeel. Een eenmalige uitgave dus. Wellicht dat mensen zich na deze discussie realiseren dat er nog een hoop te verdienen valt waar ze voorheen niet bij stil stonden.

Natuurlijk is het geen probleem om je standpunten hier aan te kaarten, maar hierboven doe je je toch een paar aannames, waarvan ik benieuwd ben hoe je kunt staven. 'Honderd of duizenden euro's', 'slechts een kleinigheid', 'waar ze voorheen niet bij stil stonden'.

Misschien hebben ze er juist wél bij stil gestaan en kwamen ze tot de conclusie dat het voor hun om méér dan een kleinigheid ging. Je intentie met dit topic is goed, maar je draaft naar mijn mening 'pedagogisch' een beetje door. Al je adviezen kloppen als een zwerende vinger, maar niet iedereen legt de lat even hoog of zit te wachten op de adviezen van iemand anders.

Groet!
Elmer

PS Ik wil hier trouwens allerminst de negatieve zeikerd uithangen. Ik probeer gewoon de andere kant van het verhaal te verwoorden.

[bigfoot]

Weetje wat mijn probleem is met RAW. Het is natuurlijk mooi en je hebt volledige mogelijkheden om er aan te sleutelen als je dat leuk vind. Daar zit ik dus mee. Dat hoeft van mij niet. Daarnaast sla ik het altijd weer op in JPEG om het op m'n blog te zetten en dan ben je je kleuren van de RAW kwijt. tuurlijk heb je alles kunnen corigeren, maar toch, mijn foto toestel doet de raw naar JPEG redelijk naar behoren. En als student heb ik niet genoeg geld om een extra kaartje aan te schaffen laat staan een imagetank.

[SquAdmin]

Laat ik even alle reacties skippen en gewoon direct op Iwan's eerste mailtje reageren.

Ik vind het te ver gaan om te zeggen dat iemand die niet aan puntje 1 t/m 4 voldoet z'n zaakjes niet voor elkaar heeft. Mijn gok is dan ook dat Iwan het express zo gechargeerd heeft uitgedrukt om reacties te ontlokken (of niet Iwan? )

Hoe dan ook, een beetje de massa opzwiepen is gerechtvaardigd dus hier volgt mijn betoog: het verschil tussen digitale en analoge resultaten is in het eerste opzicht niet zo groot. Immers, als je je rolletje naar de lokale Dixons bracht was je ook overgeleverd aan de 'auto' setting van die ontwikkelfabriek. Een RAW converteren naar JPG zonder verdere bewerking komt dus op het zelfde neer.
Er is niks mis met het gebruik van de auto settings in Photoshop als dit je geconverteerde resultaat mooier maakt dan het was. Het valt ook te verwachten dat elke nieuwe versie van Photoshop beter kan inschatten wat het beste is voor je plaat. Als je zo redeneert is het volgen van een Photoshop cursus op de lange termijn weggegooid geld. Bewaar gewoon je RAW's en kijk wat Photoshop CS4 ervan bakt.

Verder vind ik de extra waarde van uren gepriegel in Photoshop niet zo heel erg hoog: meestal zie je wat kleurtjes een klein beetje veranderen of worden schaduwpartijen leuker getoond, maar een onscherpe plaat wordt niet opeens scherp of zo. En dan te bedenken dat je al die moeite doet om je plaatje alleen maar in 800x600 formaat op internet te kunnen tonen.

Anyway, dit is mijn mening. Ik wacht de reacties af terwijl ik RTL Boulevard ga kijken

[Kleintje Pils]

Ik kan nog wel een reden vinden om NIET in RAW te schieten.

Op dit moment zijn er nog heel veel mensen die met een EOS 300D schieten. Deze camera is gewoon niet snel genoeg om in RAW te schieten. De buffer zit hiervoor veel te snel vol.

Pas toen ik ben overgestapt van de 300D naar de 20D ben ik in RAW gaan schieten.

Overigens was het eindresultaat van de J-142 op Volkel 3 weken terug lang niet zo mooi geweest als ik niet in RAW had geschoten.

Ik ben wel benieuwd welke mensen in dit topic: http://www.scramble.nl/forum/viewtopic. ... 01&start=0 met JPG en RAW geschoten hebben. Dit zijn de foto's waar je het beste het verschil tussen JPG en RAW kan beoordelen.

Platen in de volle zon zijn in JPG ook nog wel goed.

[Janos]

Ik denk dat je al een heel goed resultaat kan krijgen als je van te voren de tijd neemt om je camera goed te leren kennen en vooral ook je camera instellingen aan te passen aan de situatie.
Als ik mijn opnames (meestal JPG) een beetje behandeld met Niveau's
in Photoshop is het resultaat meestal wel naar mijn zin.
Een slecht gemaakte foto met de verkeerde camera instellingen kan je met 100 Photoshop cursussen nog niet goed krijgen.
Maak op een dag 400 foto's zodat je er 200 weg kan gooien en maak van bijzondere situatie's een paar RAW opnamen.
Het eindresultaat is dan zo'n 50 foto's die je aan anderen kan laten zien en zeker 10 die de moeite waard zijn om op Scramble te zetten.
De rest zet je op een paar harde schijven en DVD's en je kan er nog jaren van genieten. We kunnen toch niet allemaal Top-fotograaf zijn.

p.s.: De getallen zijn natuurlijk maar een voorbeeld. Op sommige shows maak ik wel 1000 of meer foto's op een dag. Persoonlijk werk ik liever met een paar CF kaarten. Foto's op zo'n mobiel opslagapparaat zetten
(ik heb er wel een) heb ik tijdens een show toch geen tijd voor.

[Iwan Bogels]

Beste allemaal,

26 reacties binnen 24 uur is meer dan ik vooraf had durven hopen. Er is een hoop geschreven, en er zijn veel verschillende meningen gegeven. Voor mij is het zowel leuk als verbazend om te lezen dat de hobby op zoveel verschillende manieren wordt beleefd. Zelf ben ik iemand die de lat in z'n hobby behoorlijk hoog legt, en mijn enthousiasme en ambitie mag ik graag op anderen proberen over te brengen. Vandaar ook dit topic over valkuilen, aangevuld met hints en tips. Noem het pedagogisch als je wilt.....voor mij is het de lol om mijn enthousiasme te delen.

Over JPG vs RAW is inmiddels het nodige geschreven, en de voor en tegens zijn aardig aan bod gekomen. Mocht je het nut of de noodzaak van RAW niet onderkennen dan is het volgende stukje waarschijnlijk niet interessant voor je. Maar als je net als ik op zoek zijn naar optimale beeldkwaliteit van je foto's dan is het wellicht verstandig om de kleuren, het contrast en de helderheid van je monitor eens onder de loupe te nemen.

Ieder individueel beeldscherm heeft zijn eigen intensiteit in de weergave van het rode, groene en blauwe kleurkanaal. Deze combinatie is bepalend voor het contrast, de helderheid en de totale kleurweergave. Dat gaat zo ver dat twee monitoren van het exact zelfde type één plaatje op twee verschillende manieren zullen weergeven. Deze onderlinge verschillen kunnen van belang zijn als je je foto's gaat bewerken.

Een voorbeeld: Mocht je huidige monitor je beelden een klein beetje te rood en te donker weergeven dan zul je dit ongemerkt compenseren tijdens de bewerking van je foto's. Mocht je in de toekomst een andere monitor gaan gebruiken die je beelden net een tikkeltje te blauw en te licht weergeven, dan zullen je bewerkte beelden van je eerste monitor er dubbel licht uitkomen, met een gebrek aan rood en een overschot aan blauw. Maar deze afwijking wordt al eerder zichtbaar als je je foto's nu al laat afdrukken, laat bekijken op internet of zelfs publiceert in bladen.

De afwijking van je monitor mag dan klein lijken, maar dat komt vaak omdat je ogen snel wennen aan de weergegeven kleuren. De daadwerkelijke afwijking wordt vaak pas duidelijk als je de gecorrigeerde weergave ziet. Daarom is het wenselijk dat je de kleuren van je monitor kalibreert. Om dit te doen zijn er twee manieren: op het oog en met een kalibrator.

Veel computers bieden de mogelijkheid om het contrast en kleur te beinvloeden met behulp van een klein programmatje. Dat helpt je al een stukje op weg, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het niet perfect is. Omgevingslicht en vermoeidheid beinvloeden het resutaat waardoor je nooit twee keer hetzelfde resultaat bereikt. Toch is een dergelijke kalibratie al een stapje in de goede richting.

Om de perfecte instelling voor je monitor te bereiken ben je aangewezen op een gespecialiseerde kalibrator. Dit is een optische sensor die je tegen je scherm plaatst waarna de meegeleverde software een serie kleuren laat zien. De sensor analyseert de kleur en intensiteit van de getoonde kleuren en berekent daarmee de afwijking van de monitor ten opzichte van de universele kleurinstellingen. Daarna wordt via de software een aangepast kleurprofiel voor je monitor gegenereerd dat automatisch wordt geinstalleerd, en dat steeds bij het opstarten van je PC wordt ingeladen.

Voorbeelden van bekende kalibrators zijn de Eye One Display 2 van Gregtag Macbeth, de Monitor Spyder van ColorVision en de Monitor Optimizer van X-Rite. Deze apparaten zijn relatief duur, met een prijs rond de 200 euro. Toch zijn er al diverse luchtvaartfotografen die gebruik maken van zo'n kalibrator, en wellicht dat mensen in onderling overleg gebruik kunnen maken van de diverse beschikbare apparaten. Wellicht dat vraag en aanbod elkaar in dit topic kunnen treffen. Zelf beschik ik over de Eye One Display 2, welke al menig monitor heeft gekalibreerd. Uit ervaring is gebleken dat meer dan 90% van de monitoren behoorlijk gecorrigeerd wordt door de kalibrator, met de laptop en het TFT-scherm als opvallende extremen.

Ik hoop dat dit verhaal weer wat meer inzicht verschaft in de valkuilen van de digitale fotografie. Uiteraard zijn alle vragen, opmerkingen en aanvullende items weer van harte welkom.

Groetjes,
Iwan

[Joris van Boven]

Tip voor backup's:
Bij Lidl een water/brandwerende kluis (koffermodel gekocht) voor ~ 30 euro.
Daarin zit backup HD van erg veel GB's. Staat naast PC, kan ik snel aan/af-koppelen voor backups.

[Paul]

Hi guys,

Geweldig om te zien dat er binnen vier uur al zoveel reacties zijn. Er wordt lekker gediscusseerd, en da's precies waar ik op had gehoopt !

Toevallig zijn de goede 2 Gb kaarten momenteel in de aanbieding bij Correct, en daar kost zo'n kaart Euro 43,-. En als je nog wat verder zoekt kun je ze waarschijnlijk nog wel goedkoper vinden.

Toegegeven, RAW is dus wel een stukje bewerkelijker dan kant-en-klare JPG's, maar je hebt wel de absolute controle die het mogelijk maakt om het beste uit je opname te halen.
Groetjes,
Iwan

Jawel, die Iwan houd wel van een discussie

Zonder alles te herhalen een paar kleine aanvullingen waar ik tegen aan kijk.

Onlangs is de prijs van een CF kaart ontzettend verlaagd. Heb het hier over een van DE topmerken genaamd Sandisk. Bij Foro Konijnenberg kost een Ultra II 2GB nu nog maar 31,50 ipv 57,12 en de Extreme III 41,50 en de ExtremeIV 55,60. Het verschil zit hem vooral in de wegschrijf snelheid, al heb je daar met een 350D natuurlijk minder plezier van dan met een 1D mkII. Voor 56,50 heb je zelfs al een Ultra II 4GB.

vwb het RAW - JPEG verhaal stel ik mijzelf de vraag, waar gebruik ik de foto's voor? Kijk, mijn huis/tuin/kinderen foto's maak ik ook niet in RAW daar ik er verders niets mee doe dan op schijf zetten en aan de vrouw overhandigen maar de rest is RAW daar ik nog wel eens wat in een tijdschrift wil laten plaatsen en dan is controle en kwaliteit van de foto wel erg belangrijk. Maar kan m wel voorstellen dat hij die ze alleen op zijn website zet om ze aan de wereld te laten zien een JPEG voormaat meer dan voldoende is. Goed voorbeeld is deze http://jetnoise.fotopic.net/ Foto's zijn niet groter dan 800px op 72dpi, waarom zou ik die dan op RAW zetten? Zelfde foto's van o.a. Malta staan ook in de AFM en die zijn dan weer op RAW behandeld alvorens ze in te sturen. Zoals Iwan al aangaf staat mijn instelling op RAW+JPEG (klein) en heb dan ook meerdere CFjes en een 60GB imagetank bij. Het is maar waar je ze voor (wilt) gebruikt.