Van je vrienden van Clingendael moet je het hebben
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Bin ... acht.dhtml
Een krijgsmacht waarvan het omstreden gevechtsvliegtuig JSF onderdeel uitmaakt, is het minst aantrekkelijke scenario voor de toekomstige Nederlandse krijgsmacht. Dit schrijft instituut Clingendael vandaag in een advies aan minister Hennis van Defensie. De Joint Strike Fighter ontbreekt in drie van de vier mogelijke toekomstmodellen voor de krijgsmacht.
Het gevechtsvliegtuig is alleen nodig als Nederland samen met de Verenigde Staten en grote Europese landen wil meedoen in de openingsfase van militaire interventies - het 'hoogste geweldsspectrum' dus. Hierdoor houdt Nederland invloed op het internationale toneel en levert het een 'belangrijke bijdrage aan de NAVO en Europese militaire capaciteiten'.
Een krijgsmacht met JSF levert vanwege de hoge kosten echter een 'ernstige beperking' op voor maritieme operaties (om bijvoorbeeld Nederlandse handelsbelangen te beschermen tegen piraterij) en langdurige stabilisatie-operaties. Ook de deelname aan vredesmachten en de bijdrage van de krijgsmacht om mensenrechten en humaniteit te bevorderen, komt in het geding.
Toekomst
Het rapport Clingendael's visie op de toekomst van de krijgsmacht zal een belangrijke rol spelen in de toekomstplannen van minister Hennis. Bij Defensie moet fors worden bezuinigd - jaarlijks 250 miljoen euro extra boven op de 1 miljard euro van het eerste kabinet Rutte. In het regeerakkoord heeft het kabinet daarom beloofd om met een plan te komen hoe de toekomstige krijgsmacht binnen het beschikbare budget de Nederlandse belangen kan waarborgen.
'Het is onvermijdelijk dat de operationele doelstellingen van de krijgsmacht worden bijgesteld. Er moeten keuzen worden gemaakt', zo staat in het Clingendael-rapport. Er zou sprake zijn van een 'scheefgroei tussen ambities, beschikbaar budget en de structuur van de krijgsmacht'.
De onberekenbaarheid van de kosten van de JSF leidt ertoe dat Nederland steeds minder toestellen kan kopen ter vervanging het huidige gevechtsvliegtuig, de F-16. Hennis heeft al aangegeven dat zij een goed inzicht in de kosten wil en geen ongewenste verrassingen op dat terrein. Eind 2013 neemt Hennis een besluit over de vervanging van de F-16.
Stabiliteit
Clingendael omschrijft de 'robuuste stabilisatiemacht' als de krijgsmacht die het best de Nederlandse belangen dient. In dit scenario doet Nederland niet meer mee aan operaties in het hoogste geweldsspectrum, maar draagt het vooral bij aan operaties die veiligheid en stabiliteit bevorderen. In dit scenario wordt de onderzeedienst opgeheven en is de JSF niet per se nodig, maar koopt Nederland wel enkele andere nieuwe gevechtsvliegtuigen 'van de plank'. Hierdoor blijven de kosten beheersbaar. Dit scenario haalt 9 sterren in het rekenmodel van Clingendael.
Het scenario dat de Nederlandse krijgsmacht zich in de toekomst ontwikkelt tot een 'vliegende interventiemacht' - met de JSF - scoort met 5 sterren het slechtst van de vier modellen. Dit impliceert dat deze krijgsmacht het minst in staat is 'meerdere Nederlandse belangen te dienen'. Dan is er nog de 'maritieme handelsmacht' met 6 sterren en de 'ondersteunende vredesmacht', ook 6 sterren.