Heren, heren.......wat een heerlijke discussie !
Ik zie ontzettend veel goede punten voorbij komen en zit met een brede glimlach achter mijn beeldscherm. Graag wil ik reageren op een paar quotes van anderen, en dat probeer ik in één zinnig verhaal te gieten. Maar eerst even de quotes:
mailman wrote:Zelf ben ik begonnen met spotten tijdens (of beter gezegd: door) de TAM ' 84 op Gilze-Rijen. Dat was nu precies zo'n oefening waarvan je nu zou willen dat ze weer terug zouden komen. En als ik zo eens terugkijk in mijn boekje waren er dagen waarop een dagje tienertoer + fietsen naar Wildenrath en Brüggen meer kisten opleverde dan de gemiddelde open dag tegenwoordig...
Snipes wrote:Bij mij is het allemaal veel minder geworden, eigenlijk nog maar het bezoeken van een aantal airshows(die straks ook een jaar wordt overgeslagen bij de KLu). Bij mij heeft het ook te maken met mijn persoonlijke situatie. Verhuizen, samenwonen, ander werk, een kindje, een hond, noem maar op. Er is dus voor mij veel minder tijd om de hobby uit te oefenen(daarbij ook nog eens andere hobby's).
Het fanatiek spotten is bij mij ook daardoor minder geworden. Maar ook het feit dat gewoon een dagje naar een veld "in de buurt" niet meer de moeite waard is, heeft daartoe bijgedragen
SquAdmin wrote:Ik denk dat de hobby wel voort zal bestaan, maar door minder mensen beoefend zal worden (en dan heb ik het over mil spotten). Tekenend waren de wachtrijen bij de NTM: de poortjes waren in leeftijdscategorieen verdeeld en het werd akelig duidelijk hoe weinig jonge aanwas er is. Daarmee zijn we een vergrijzend gezelschap dat heel langzaam uitsterft...
Stratofreighter wrote:Veel huidige enthousiastelingen zijn opgegroeid "op fietsafstand van" een vliegbasis -of vliegveld. Daar hebben ze al op jonge leeftijd "the bug" te pakken gekregen. En ze hoefden er weinig voor te doen om hun "begeerte te voeden". En dan heb ik het nog niet eens over "de concurrentie" van computerspelletjes, internet en andere al dan niet multimediale bezigheden. Kortom, leuk dat de huidige al dan niet "(jong)volwassenen" met een redelijk gevulde beurs nu veel verder kunnen reizen dan vroeger, maar de hen opvolgende generatie gaat nu niet echt uit de verf komen...
Arjan wrote:Ben het er mee eens dat de hobby alleen maar meer gaat vergrijzen, maar ik denk dat het voorbeeld van computerspelletjes en andere technologie daar misschien toch wel meer mee te maken heeft. Ik merk al sinds 1990 dat er steeds minder jongeren langs het hek gaan staan.
Laat ik beginnen met mijn eigen referentiekader. Ik ben in 1981 als 13 jarig knulletje begonnen met de hobby. De eerste maanden was ik na schooltijd regelmatig langs het hek van mijn lokale vliegveldje Valkenburg te vinden, en daar stonden toen nog regelmatig vele leeftijdsgenootjes te kijken. Eigenlijk behoorde het gros van de groep tot de tieners, waarvan de meesten op de fiets naar het veld toe kwamen, en een enkeling met de brommert. Ik denk dat er maar een handje vol Valkenburgers was die over een eigen auto kon beschikken. In het begin van de jaren '80 was een dagje Wildenrath een echte trip, en iets waar je lang naar uit kon kijken. In de zomer was de Tienertour uitermate populair, en slechts een select groepje ging de sloot over om in Engeland naar Greenham Common of Mildenhall te gaan voor de airshows en het bezoek aan wat operationele velden.
Doordat er altijd wel een groepje mensen langs het hek stond bleef er nog wel eens een onwetende jonge voorbijganger hangen, en met een beetje geluk werd het een nieuwe recruut binnen de hobby. Maar de nieuwe aanwas werd vanaf de tweede helft van de jaren 80 langzaam vertraagd door de introductie van spelcomputers (tennissen op de TV met de Atari of Commodore 64, of spelen met de Donkey Kong in pocketformaat). Vanaf 1988 daalde de interesse van de jeugd in een steeds hoger tempo met de komst van nieuwe TV-zenders. Eerst Nederland 3 (ja lieve jongeren, tot in 1988 had Nederland maar twee TV-kanalen), en in oktober 1989 kwam ook het eerste commerciële TV-station in de lucht. Het "voor je plezier naar buiten moeten" kreeg vanaf dat moment meer dan geduchte concurrentie van de TV en spelcomputers.
Doordat er weinig jongelingen bij kwamen, en de bestaande groep steeds ouder werd, kwam er een punt waarop steeds meer jongeren de schooltijd achter zich lieten, een baan zochten en verkering kregen. Hierdoor nam het aantal liefhebbers langs het hek steeds verder af waardoor ook de aantrekkingskracht voor buitenstaanders steeds steeds lager werd. Er waren immers steeds minder mensen om gezellig bij te blijven hangen, of mensen die je wisten te verleiden tot verdieping in de luchtvaarthobby.
Het gat tussen de leken en de incrowd werd snel groter toen de moderne informatievoorziening zijn intrede deed. Het begon waarschijnlijk allemaal met de Pasjeslijn, een antwoordapparaat waarop iedere dag het laatste nieuws over komende bezoekers te horen was. Hierdoor gingen we met z'n allen steeds gerichter naar de velden en bleven er nóg minder mensen bij het hek hangen. Midden jaren 90 ontstond het Scramble BBS met de fameuze BlueWave berichten, kort daarna gevolgd door email en internet. Dat was zo ongeveer de doodsteek voor het op de bonnefooi naar een veld toe gaan, en het definitieve en onoverbrugbare gat tussen hobbyisten en buitenstaanders was geslagen.
Op dit moment wordt de gemiddelde leeftijd van de militaire luchtvaart hobbyist ieder jaar ongeveer een jaartje hoger, want aan de onderkant is nagenoeg geen nieuwe aanwas meer. De grote groep hobbyisten die begin jaren 90 bestond kalft langzaam maar zeker af. Een flink aantal gepassioneerde hobbyisten uit de jaren 80 "zakt af" naar de status van gelegenheidshobbyist, tot luchtvaart liefhebber of zelfs tot toerist van het kaliber "één-keer-in-het-jaar-naar-de-KLu-open-dag". Jongeren die de route in tegengestelde richting nemen zijn een zeldzaamheid. Qua aantallen worden we dus een uitstervend ras, al zal de status van dodo nog wel een paar decennia op zich laten wachten.
Coati wrote:Aantallen zijn (in dit deel van de wereld) afegenomen, maar diversiteit van wat er te zien is, is alleen toegenomen. Sinds begin jaren 90 een heel oostblok. Leuk dat er in de jaren 80 zoveel kisten in het oostblok stonden, maar die kon je toch niet zien! Nu kan je er tenimste heen en zo nu en dan zien we iets onze kant op komen. Oefeningen met Israeliers of kisten uit India? Was ondenkdaar 20 jaar geleden.
evhest wrote:De toegenomen variëteit is wel een goed punt. Vorig jaar stond ik op Dijon toch aardig te genieten van de Saoedi's en laatst ook op Kecskemet van de Israelis. Daar hoefde je jaren geleden toch niet mee aan te komen, los van een verdwaalde Saoedische Tornado op Fairford.
Als je de twee bovenstaande quotes zo leest zou je bijna denken dat het vroeger minder was dan nu, maar dat wil ik bestrijden. Het hoogtepunt van de variëteit ligt waarschijnlijk ergens tussen 1990 en 1995, toen de poorten naar het Oostblok open gingen en het westen nog op de sterkte van de koude oorlog opereerde. Maar die tijden liggen al 15 jaar achter ons! Na het einde van de koude oorlog werden de westerse types uit de jaren 70 in rap tempo wegbezuinigd of bijna universeel vervangen door F-16's, Tornado's en Mirage 2000's. Maar ook in het Oostblok ontstond een andere situatie en werden de luchtmachten bijna gedecimeerd. Veel leuke types zijn daar in rap tempo bijna helemaal uitgestorven, zoals de MiG-21, An-12, MiG-23 en Su-25, en westerse types zoals de F-16, C-130 en de Gripen deden er hun intrede in veel kleinere aantallen.
Suggesties dat er nu veel meer exoten in de buurt te vinden zijn lijkt een tegenargument, maar is dat ook zo ? Ja, er waren recentelijk Saoedi's op Dijon en Israeli's op Kecskemet. Maar is dat nieuw ? Nee, zeker niet ! Zo kreeg ik in de jaren 80 van een Valkenburg spotter al foto's te zien van Russiche MiG-23's op Reims (...) en bekeek ik in 1987 al een video van een deployment van Russische MiG-29 op een Fins veld. Er waren dus wel degelijk leuke dingen te zien in de brede regio, maar we wisten er niets vanaf. Dat gebrek aan informatie is iets van alle tijden, want wie wist er iets van Israelische CH-53's in Roemenie dit jaar en van Chinese Su-27 Flankers en MiG-29 Fulcrums in Turkije enkele weken geleden ?
Coati wrote:Vergeet ook niet dat de mogelijkheden om verder te reizen gigantisch is verbeterd en goedkoop is geworden. In mijn begindagen was het ondenkbaar om voor een paar tientjes een vliegtuig te pakken naar de UK, Zwitserland of Italië, dat kan nu wel. Dus een nieuwe generatie moet vliegtuigen van wat verder halen, maar heeft ook de mogelijkheden. Kijk maar waarom busreizen vrijwel niet meer bestaan, bijna iedereen heeft eigen mogelijkheden om ergens te komen.
Hurricane wrote:Nee, er blijven nog steeds classic types vliegen maar je moet er meer naar gaan zoeken. De toegankelijkheid blijft in veel gevallen gewaarborgd en via het internet kan je bijna alles in detail voorbereiden (via google earth kan je je plek letterlijk uitstippelen en dan de chase en hunt voor de movements en lokale condities), de eerder genoemde spottersdagen komen ook steeds meer naar voren. Verder stimuleerd dit juist weer tot nieuwe trips naar voorheen ondenkbare landen.
pjotrtje wrote:Er zullen altijd liefhebbers zijn! En één daarvan ben ik. Niet meer elke zomervakantiedag op de fiets naar Soesterberg, maar gelukkig zit ik nu de situatie dat ik andere prioriteiten heb, en geniet ik van een dagje Tiger Meet (F-16's overal) al was het alleen maar omdat het geluid "instant vakantie" betekent... En ben ik maanden vantevoren al nerveus als ik een spottersvakantie met mijn vrouw en zoon aan het voorbereiden ben. Want ook al heb ik al veel gezien, gewoon op een nieuw veld staan is leuk (al heb je al die F-16's daar al gezien toen ze nog op Hahn, Ramstein, Spang of Torrejon stonden)!
Stefan wrote:Kan zo 50 landen opnoemen waar ik nog een keer naartoe wil.
Voor veel gepassioneerde hobbyisten is de speeltuin zo groot als de aardbol. Met een goede baan kunnen we het ons veroorloven om op trip naar Japan te gaan, een oefening in Brazilië bij te wonen of basisbezoeken in de States aan te vragen. En ook om even op en neer naar Marseille of Athene te vliegen om lokale open dagen te bezoeken is voor velen tegenwoordig de gewoonste zaak van de wereld. Maar ja, we moeten wel, want na 10, 20 of in mijn geval bijna 30 jaar heb je nieuwe uitnodigingen nodig om de hobby spannend te houden. Nu gaat dat nog goed, maar hoe gaat het straks als heel Europa op z'n militaire luchtvloten aan het bezuinigen is ?
De huidige harde kern binnen de hobby wordt langzaam kleiner en de jaarlijkse aanwas is op één hand te tellen. We worden nog net geen zeldzame verschijning, maar de status van bedreigde soort zit er wel aan te komen. Met steeds minder beoefenaars en een steeds groter territorium krijgen we de komende jaren nog best een paar mooie kansen, en kunnen de volhouders nog wel even genieten van deze mooie hobby. Maar wat dan ?
Het schrijven van deze tekst zet me nog wat verder aan het denken. Ik heb het idee dat de digitale fotografie voor velen een flinke impuls in de hobby is geweest. Heb ik het goed als ik concludeer dat er binnen de hobby langzaam een verschuiving plaatsvindt van nummers naar foto's ? En is het dan zo dat de digitale boom binnenkort uitgewerkt raakt en het aantal beoefenaars van onze geliefde hobby weer verder terug loopt ?
Ik ben heel benieuwd naar de komende reacties.
Groetjes,
Iwan
Melsbroek, Bierset, Bentlage, Koksijde en Keulen-Bonn staan er bewust ook niet tussen.../kras.gif)
)
/koreanair.gif)
/jasdf.gif)
